به گزارش«نماینده»، سازمان ملل متحد یک تاریخچه طولانی از برگزاری نشست های بی فایده داشته است. هفته گذشته نیکی هیلی نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل نشست شورای امنیت را تشکیل داد تا درباره ایران مذاکراتی انجام شود و قصد داشت در این نشست به این مساله بپردازد که ایران موجب خطرناک تر شدن جهان شده یا حداقل رویکرد کمتر دوستانه ای در قبال آمریکا دارد.

عصر جمعه گذشته اعضای شورای امنیت با عبور از خیابان های یخ زده نیویورک خود را به محل نشستی رساندند که از سوی هیلی برای بررسی اعتراضات اخیر ایران تشکیل شده بود. روسیه سعی کرد تا مانع از تشکیل این جلسه شود ولی در آخرین لحظه با برگزاری این نشست موافقت کرد. شاید هیلی امیدوار بود که در نهایت بتواند بر روس ها غلبه کند.

هیلی در این نشست خواستار حمایت از مردم ایران شد. این در حالی بود که برخی از متحدان و دوستان آمریکا در مورد چگونگی مقابله با تهران اختلاف نظر داشتند. نماینده فرانسه در سازمان ملل این مساله را زیر سئوال برد که آیا اعتراضات اخیر در ایران یک تهدید امنیتی بین المللی محسوب می شود که مستلزم توجه شورای امنیت باشد. نماینده سوئد شک و تردید خود را نسبت به زمان برگزاری این نشست اعلام کرد. نماینده کویت نیز به سایر کشورهای شرکت کننده در این نشست، اعتراضات اولیه بهار عربی را یادآور شد. برای شرکت کنندگان در این نشست روشن بود که این نشست از سوی هیلی تشکیل شده بود تا ساختارهای توافق هسته ای با ایران را به طور غیرمستقیم زیر سئوال ببرد و دیپلمات ها یکی پس از دیگری، حمایت قاطع خود را از توافق هسته ای اعلام کردند.

این نشست بیشتر شبیه بحث درباره سیاست خارجی دولت ترامپ بود تا رفتار تهران. این نشست هیچ نتیجه رسمی نداشت ولی شورای امنیت عدم تمایل خود را برای حمایت از تلاش های هیلی اعلام کرد.

چند هفته قبل از نخستین سالگرد انتخاب هیلی به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل، او اکنون با برخی سئوالات بنیادی و اساسی درباره این مساله روبرو است که او چگونه نماینده ای می خواهد باشد. آیا می خواهد نیرویی برای معتدل کردن سیاست های افراطی دولت ترامپ باشد تا مانع از تنش بین رئیس جمهور بی ثبات و سایر کشورهای جهان شود؟ یا اینکه می خواهد به مواضع سختگیرانه رئیس جمهور آمریکا درباره ایران و کره شمالی وفادار باشد.

با این حال، هیلی نمی تواند مانع از عواقب ناشی از اقدامات رئیس جمهور آمریکا در سازمان ملل شود، مثل خارج شدن از پیمان آب و هوایی پاریس. سفرای خارجی و فعالان سیاست خارجی آمریکا از نقش هیلی به عنوان یک سوپاپ اطمینان دیپلماتیک استقبال می کنند. در حالی که ترامپ قول داده است تا بودجه سازمان ملل را کاهش دهد و پیونگ یانگ را به جنگ تهدید کرده است، هیلی آنجاست تا فشارها را کاهش دهد.

البته این یک نقش قابل احترام است و این مساله قابل بحث است که اگر هیلی قادر به افزایش فشار بر کره شمالی از طریق شورای امنیت نبود، شمال شرق آسیا شاید امروز به جنگ نزدیک تر شده بود. ولی علی رغم آنکه هیلی در این مساله موفق به کسب تمجید و تعریف دیپلماتیک شده است، در بسیاری از مسائل امنیتی دیگر، رویکرد سختگیرانه و افراطی دارد، وی یکی از مقام های دولت ترامپ است که دیدگاه های افراطی و سختگیرانه ای در قبال خاورمیانه دارد.

هیلی در دفاع از اسرائیل و انتقاد از تهران از همان بدو ورود به نیویورک، بسیار استوار و ثابت قدم بوده است. تابستان گذشته، وی برای عدم تایید توافق هسته ای ایران تلاش زیادی کرد و تهدید نمود که به خاطر انتقاد شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو از اسرائیل، آمریکا از این شورا خارج خواهد شد. تصمیم اخیر ترامپ در به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، موجب تقویت موضع نیکی هیلی شده است. پس از وتوی قطعنامه شورای امنیت که تلویحا از تصمیم ترامپ در قبال قدس انتقاد می کرد، هیلی قصد اجرای طرح مشابهی را در مجمع عمومی سازمان ملل داشت و این مساله عملا این رای گیری را به یک رفراندوم درباره ترامپ تبدیل کرد. علی رغم تهدیدات آمریکا، ۱۲۸ کشور جهان به این قطعنامه رای مثبت دادند و تنها ۹ کشور در کنار آمریکا ایستادند. این یک شرمساری برای رئیس جمهور آمریکا به شمار می رود.

چند روز پس از شکست هیلی در قضیه رای گیری قطعنامه اسرائیل، او توانست بسته جدید تحریم ها علیه کره شمالی را در شورای امنیت به تصویب برساند، و مجمع عمومی سازمان ملل نیز با دور جدید کاهش بودجه سازمان ملل که هیلی برای آن تلاش می کرد، موافقت کرد. بنابر این به نظر می رسد رای گیری درباره اسرائیل، تاثیر عملی ناچیزی بر نفوذ هیلی داشته است.

در حالی که بحث هفته گذشته درباره ایران، کمتر مورد توجه قرار گرفته بود، ولی این مساله مسلما بسیار پیچیده تر بوده است. اگر هیلی می توانست سایر قدرت های جهان را درباره ایران، منحرف کند، شاید می توانست با سرعت بیشتری به اعتماد به نفس لازم دست یابد. سفرای خارجی شاید در قبال مساله اسرائیل با آمریکا مانند یک خطر استاندارد حرفه ای رفتار کنند ولی توافق هسته ای ایران را یک شرط لازم و ضروری برای جلوگیری از تشدید یک بحران منطقه ای در خاورمیانه ارزیابی می کنند. این باور همه اعضای دائم شورای امنیت غیر از آمریکا را متحد می کند: بریتانیا و فرانسه همراه با روسیه و چین مسئول دفاع از توافق هسته ای هستند. فارغ از اینکه سایر قدرت های جهان درباره اعتراضات ایران چه فکری می کنند، آنها اکنون محاسبه می کنند که تلاش های آمریکا برای تضعیف ایران تهدید جامع امنیتی در خاورمیانه است که باید مهار شود.

اگر ترامپ همچنان به تلاش هایش برای خروج از توافق هسته ای ایران ادامه دهد، و با تمدید لغو تحریم ها علیع ایران مخالفت کند، هیلی شاید ناگهان خود و متحدان محدودش در سازمان ملل را در موضع دفاعی ببیند. روس ها نیز که قبلا در منازعه دیپلماتیک طولانی بر سر سوریه در شورای امنیت به پیروزی رسیده اند، شاید خوشحال خواهند شد تا متحدان سنتی آمریکا را در یک بلوک ضد ترامپ به خاطر ایران، تحریک کنند.

همانطور که دیک چنی معاون سابق رئیس جمهور آمریکا مایل بود تا شورای امنیت را به خاطر مساله عراق دور بزند، دشمنان توافق هسته ی ایران نیز شاید خوشحال خواهند شد که هیلی مبارزه نمادین تری را درباره این مساله در نیویورک انجام دهد و در نهایت اعلام کند که مسیر سازمان ملل برای برخورد با تهران، به پایان راه رسیده است. این مساله به کنگره و رئیس جمهور آمریکا فرصت خواهد داد تا اقدامات بیشتری علیه ایران اتخاذ کنند.

دیپلمات های مستقر در نیویورک نگران آن هستند که هیلی شاید به دنبال این مسیر باشد تا ثابت کند او یک جمهوریخواه افراطی درجه یک در سیاست خارجی است. اگر این طور باشد، هیلی باید با نهایت احتیاط رفتار کند. انتقاد از سازمان ملل و دفاع از اسرائیل شاید منافع کوتاه مدتی برای آمریکا داشته باشد ولی همان طور که در زمان دولت جورج دبلیو بوش هم مشخص شد، تشدید بی ثباتی در خاورمیانه می تواند در نهایت خسارات سیاسی سهمگینی برای آمریکا در پی داشته باشد.

یک راهکار سیاسی دیگر برای هیلی وجود دارد: پذیرش این مساله که تمایلی برای تسلیم سازمان ملل در برابر او در قبال مساله هسته ای ایران ندارد، و به جای آن بیشتر بر روی مسائلی مثل کره شمالی تمرکز کند.